Demonstratie van een compleet 5e generatie ZLT zonnewarmtenet in bestaande bouw

Aanleiding

De verduurzaming van woningen blijft achter bij de kabinetsdoelstellingen en wat in het Klimaatakkoord is vastgelegd. Om deze te halen moeten tegen 2030 200.000 woningen per jaar verduurzamen.

In de bestaande bouw, met matig geïsoleerde woningen, is de hybride warmtepomp populair. Naast de huidige marktschaarste kent deze enkele belangrijke nadelen:

• Geluidsoverlast van de buiten-unit
• Overbelasting van het elektriciteitsnetwerk
• Met hybride warmtepompen wordt de doelstelling van 95% CO2-reductie in 2050 moeilijker haalbaar.

Warmtenetten zijn rendabeler dan individuele oplossingen met (hybride) warmtepompen. Warmtenetten maken de overheidsdoelstellingen voor CO2 haalbaar, voorkomen geluidsoverlast en congestie op het elektriciteitsnetwerk.

Een collectieve, wijksgewijze aanpak maakt de individuele woningingrepen (bijvoorbeeld isolatie) meer toegankelijk voor bewoners en collectieve inkoop van isolatiemaatregelen en warmte-opwekapparatuur kan tot prijsvoordelen leiden. Ondanks deze voordelen is het marktaandeel van warmtenetten laag.

Doelstelling

Zonnewarmte wil een zeer laagtemperatuur (ZLT) warmtenet aanleggen, gevoed door zonnewarmte decentraal opgewekt door PVT-panelen. Bewoners in de wijk die meedoen worden leverancier én afnemer van hun eigen warmte.

De decentraal opgewekte warmte wordt in centrale open WKO-bronnen opgeslagen. ZLT warmtenetten zijn, ten opzichte van hogere temperatuur warmtenetten, goedkoper in aanleg en onderhoud, hebben geen centrale (vaak hoge temperatuur) warmtebron nodig en kennen weinig tot geen warmteverlies.

Randvoorwaarde is dat woningen geïsoleerd zijn. Een ZLT warmtenet is qua business case aantrekkelijker dan ieder alternatief. Het doel van het project is om een compleet wijknet te demonstreren met twee open WKO's. Het warmtenet koppelt de WKO's ook onderling aan elkaar om leveringszekerheid te bieden.

Een tweede doelstelling is om te demonstreren dat een compleet wijknet efficiënt is aan te sturen met slimme software in de afleversets. Een voorwaardenscheppende doelstelling is om voldoende bewonersparticipatie te stimuleren met een coöperatieve aanpak, waarbij de aanschaf en het bezit van de warmteopwek (PVT-panelen) en de isolatie is ontzorgd.

Korte omschrijving

Tijdens het project vinden de volgende activiteiten plaats:

1. Product- en softwareontwikkeling (door Zonnewarmte.NL, Deltares, Triple Solar en Fortes gezamenlijk). Dit resulteert in een afleverset die doorontwikkeld en getest is, inclusief de benodigde software voor een 'slim-me' afleverset. Ook wordt een wijkenergiemanagementsysteem doorontwikkeld.
2. De inkoop/aanbesteding van de diverse onderdelen wordt voorbereid, inclusief de finale ontwerpen en technische documentatie, juridische documentatie en financiering. Deze onderdelen om in te kopen zijn: PVT, afleverset, wijknet (WKO en infrastructuur), en het energiemanagementsysteem.
3. In de volgende fase wordt alles aangelegd en aangesloten: PVT, afleversets, WKO en warmtenet.
4. In de laatste fase vindt optimalisering van de systemen plaats.

Resultaat

Het directe resultaat van het project is een functionerend wijknet, met een participatie van tenminste 400 weq voor 2025. Het wijknet is energetisch in balans (evenveel energieopwekking als -vraag), en een 'slimme' afleverset en energiemanagementsysteem zorgen voor een optimale efficiëntie in de capaciteit, opslag- en transportbehoefte.

Bewoners en andere gebouweigenaren worden meegenomen in een modulaire aanpak om deel te nemen aan het zonnewarmtenet, waarbij iedere bewoner maatregelen in eigen tempo en eigen volgorde kan doen. De uitrol van een geheel zelfvoorzienend zonnewarmtenet in wijken met bestaande bouw is uniek.

De organisatievorm is opgezet vanuit het oogpunt van repliceerbaarheid en schaalbaarheid. De beoogde uitrol is initieel in andere wijken in Haarlem en vervolgens in heel Nederland.