De Nederlandse warmtepompfabriek: Seriematige productie van hoog-temperatuur lucht-water warmtepompen.

Aanleiding

De energietransitie en het aardgasvrij maken van de gebouwde omgeving vraagt om alternatieven voor de aardgasgestookte CV-ketel. Waar restwarmte is, ontstaat stadsverwarming; waar dit ontbreekt, is de lucht/waterwarmtepomp een interessante techniek.

In 2019 is een pilotproject gestart voor 320 woningen van Wonen Limburg. De investering is bijna 8 miljoen euro. Er wordt een hoog temperatuur lucht/waterwarmtepomp ingezet. Deze warmtepomp voorziet 8 woonblokken van ca. 48 huishoudens van duurzame warmte en tapwater. De unit staat buiten en is qua grootte gelijk aan een zeecontainer. Er is gekozen voor natuurlijke koudemiddelen.

In september 2020 is het eerste wooncomplex in één dag succesvol afgeschakeld van het aardgas. De vooruitzichten op een succesvolle pilot zijn positief. Het basisidee, CV-ketel eruit - warmtepomp erin, lijkt technisch mogelijk maar vraagt volop innovatie.

Doelstelling

Het doel van het project is de energietransitie succesvol te maken met de implementatie van de hoog temperatuur warmtepomp. Technisch gesproken is de uitdaging:

1. Een aanmerkelijk snellere productie
2. Lagere kostprijs

Niet-technische aspecten zijn:

• Betrokkenheid van bewoners
• Snelle en betrouwbare uitwerking voor woningbouwcorporaties
• Voldoen aan (nog) niet geschikte wet- en regelgeving

Producent Servex concentreert zich op prijsverlaging en tempoverhoging van de productie. Groothandel Rensa ontwikkelt een infrastructuur voor W-installateurs met alle benodigde onderdelen voor de transitie.

Installateurs Feenstra en Kemkens ontwikkelen een instrument om de warmtepomp en bijbehorende aanpassingen E- en W-zijdig gestructureerd in te passen. De pilots met Woningbouwcorporatie Wonen Limburg worden gebruikt bij het ontwikkelen van een pakket om diverse stakeholders uit te leggen wat de transitie inhoudt en welke toestemming nodig is. Voor de knelpunten in de huidige wet- en regelgeving worden oplossingen ontwikkeld.

Sparkling Projects ontwikkelt een ontwerpinstrument om de warmtepomp in te passen in een Smart Grid-configuratie, zowel qua E-infrastructuur als W-infrastructuur.

Korte omschrijving

Het consortium zal zich inzetten voor de volgende activiteiten:

• Opzetten gestandaardiseerde serieproductielijn
• Investering in machines en testfaciliteiten om kostprijs te reduceren en tempo te verhogen
• Training van projectleiders en monteurs
• Kwaliteitsborging van prestaties en zekerheid voor onderhoud
• Opzetten van distributielijn, instructies en onderhoudsvoorzieningen
• Ontwikkelen van werkprocessen en methoden voor E- en W-installateur
• Ontwikkelen van aanpak voor gemeenten, corporaties en bewoners om de transitie van aardgas naar warmtepomp mogelijk te maken
• Inpassen van projecten collectieve verwarming in E-infrastructuur
• Businessplan ontwikkelen voor de Nederlandse Warmtepomp fabriek

De projectkosten zijn 6,0 miljoen euro. Aan RVO wordt 3,1 miljoen subsidie gevraagd. De kosten voor kostenreductie worden gezien als minder innovatief en daarmee EO. De kosten die samenhangen met maatschappelijke problematiek zijn voor IO. De investering in het nieuwe pand van Servex à 2 miljoen euro is niet opgenomen in de aanvraag.

Wonen Limburg wordt door de Woningwet beperkt actief mee te werken in het consortium. De 8 wooncomplexen in Venray en Weert vormen wel een belangrijke bron van kennisvergaring.

Resultaat

Het beoogde resultaat is de collectieve hoog temperatuur lucht/water warmtepomp als concurrerend alternatief voor de CV-ketel in de markt te zetten. Het geheel bestaat uit het opzetten van de keten waarin de kern wordt gevormd door de “Nederlandse Warmtepomp fabriek”.

In deze fabriek wordt een serieproductie ontwikkeld van grootschalige warmtepompen met de productiecapaciteit van één warmtepomp per week. De fabriek krijgt testfaciliteiten om invulling te geven aan wet- en regelgevingseisen.

Het consortium dat dit gaat realiseren bestaat uit de partijen die zich hebben ingezet voor het pilotproject van het toepassen van deze innovatieve warmtepomp in 8 wooncomplexen van Wonen Limburg. Door dit project wordt er zowel technische als organisatorische kennis en ervaring opgedaan.

Deze warmtepomp moet aan het einde van dit samenwerkingsproject zonder noemenswaardige problemen in de gebouwde omgeving ingepast kunnen worden. De verwachting is dat er 20 projecten gerealiseerd zijn in 2024.