Circulair hergebruik van Veen afkomstig van champost

Aanleiding

Voor de kringloop zou het voor zowel de champignonteler alsook de leverancier van de dekaarde, maar zeker ook voor de CO2-footprint, een kans zijn als een bepaalde hoeveelheid van de champost (de gescheiden dekaarde) circulair gebruikt kan worden als een hernieuwbare grondstof voor potgrond en substraten.

Hierbij zou de afvoerkosten voor de champignonkweker en de CO2-footprint verlaagd worden en dit is een nieuw verdienmodel voor onze beide bedrijven. EMA Consultancy bv is met Comgoed in contact gekomen om gezamenlijk de gebruikte dekaarde, afkomstig van champost, voor biobased economy als hernieuwbare bron biomassa organische reststroom te willen opwaarderen voor de biobased economy.

Wij zijn ervan overtuigd dat organische reststromen een van de belangrijkste hernieuwbare bronnen zijn. Met de beleidsagenda 'een sterke, onmisbare basis' presenteert de Vereniging Potgrond- en Substraatfabrikanten Nederland de koers voor de professionele markt dat substraten in 2025 voor minimaal 35% bestaan uit hernieuwbare grondstoffen en voor de consumentenmarkt uit maar liefst 60% hernieuwbare grondstoffen. (Bron VPN)

Doelstelling

De beschikbaarheid van grondstoffen voor de potgrond- en substraatbranche staat, door een bijzondere samenloop van omstandigheden, onder druk en er is toenemende vraag naar grondstoffen, constateert de VPN.

In diverse landen bestaat discussie over veenwinning. In Ierland zijn sinds juni 2020 de vergunningen voor de winning van veen tijdelijk ingetrokken. Ook in Duitsland staat de veenwinning ter discussie. Onze gezamenlijke innovatie is om van een bestaand biomassa product als gebruikte dekaarde, wat als overige organische meststof in de landbouw wordt verwerkt, en hiermee de verzadigde bodem in Nederland met stikstof en fosfaat verder te vervuilen, tegen te gaan.

Gebruikte dekaarde als bestaand biomassa product kan middels een eenvoudig procedé – waaronder de toevoeging van een biostimulant – worden opgewerkt tot een substraat geschikt voor de (particuliere) potgrondmarkt. Hiermee wordt stikstof- en fosfaatvervuiling in de landbouw voorkomen en kan dit veenvervangend product bijdragen aan een verduurzaming van de potgrondsector.

Korte omschrijving

De gescheiden fractie champost (de dekaarde) zal in reële praktijkomstandigheden worden omgezet door de substraatindustrie. Dit is niet bedoeld voor hergebruik in de champignonteelt, gezien het risico op ziekte en om andere infectiebronnen op de champignonbedrijven uit te sluiten.

Tijdens deze reële praktijktesten willen we de potgrond- en substraatbedrijven de mogelijkheid laten zien van een oplossing als alternatieve veenvervanger. Het is in deze sector heel belangrijk dat ze het product kunnen zien, voelen en “proeven” op grote schaal.

De potgrondindustrie koopt of haalt uit eigen veenwingebieden zijn veen en dit heeft een kostprijs. Deze hernieuwbare grondstof voor de potgrondindustrie als veenvervanger heeft dus een meerwaarde op milieu, CO2 en is een duurzame grondstof.

Resultaat

Een proces om een gedeelte van de organische afvalstof champost om te zetten en te verwerken naar een product voor circulair hergebruik van veen met dezelfde fysische samenstelling van het veen.

Deze champost komt vrij bij champignonbedrijven en wordt door Intermediair Comgoed verhandeld als dierlijke meststof. Maar er is een groot stikstof- en fosfaatoverschot in Nederland, waardoor de afvoer van meststoffen, zoals champost, afgerekend wordt op de inhoud van stikstof en fosfaat in het product.

Als nu de champost gescheiden wordt van de dekaarde en deze dekaarde buiten de landbouwgrond geplaatst wordt, zoals in ons gezamenlijk project beschreven, en wordt afgezet bij de potgrondindustrie, dan is er 30% minder overschot uit de champost met stikstof en fosfaat op de Nederlandse landbouwgrond.

Maar niet alleen het overschot en de emissie van stikstof en fosfaat, ook het afgraven van veen staat sterk maatschappelijk onder discussie vanwege zijn sterke milieuproblematiek.