Toepassen van Biobased isolatiemateriaal voor de energierenovatie van grondgebonden woningen en gestapelde bouw

Aanleiding

Nederland staat de komende jaren voor grote renovatie-uitdagingen. Het energiegebruik van de gebouwde omgeving moet met 2/3 omlaag.

Echter is het beschikbare CO2-budget binnen de doelstellingen van het Klimaatakkoord niet toereikend voor de huidige manier van renoveren. Als we doorgaan zoals nu, wordt het 'CO2-budget voor de Nederlandse bouw' in 2027 overschreden. Dat is een probleem voor de renovatie: 53% van de totale materiaalgebonden CO2-uitstoot van de bouw komt vrij bij renovatie.

Biobased isolatiematerialen zijn bij uitstek materialen met een lagere milieu-impact. Ze slaan CO2 op en hebben een lagere footprint bij productie. Desondanks worden ze nog weinig toegepast. Hun effect met betrekking tot isolatie is bewezen, maar de levensduur en functiebehoud in de tijd van deze materialen in hun toepassing is nog niet bewezen.

Daarnaast belemmeren onzekerheden rondom bouwfysica, brandgedrag en kosten de marktacceptatie en grootschalige implementatie. Doordat het functiebehoud onbekend is, is het geven van garantie op het product en de installatie risicovol, met onzekerheid en risico's voor zowel de installateur als de toeleverancier, en tot gevolg voor de woningeigenaren.

Doelstelling

Het consortium, met daarin 15 partners over de gehele breedte van de renovatiemarkt, slaan de handen ineen om binnen 3 jaar verduurzamingsmaatregelen met biobased isolatiematerialen te ontwikkelen die verantwoord geïmplementeerd kunnen worden in de Nederlandse renovatiemarkt.

Hierbij wordt gekeken naar:

1. Product- en procesontwikkeling en -optimalisatie
2. Installatievoorschriften
3. Garanties voor functiebehoud

Dit zal leiden tot een toename in het gebruik van biobased isolatiematerialen en daardoor duurzamere isolatieoplossingen voor de woningeigenaren en de installateurs.

Korte omschrijving

Het consortium bestaat uit kennisinstituten, productontwikkelaars, installateurs/aannemers, co-makers en woningcorporaties die elk hun bijdrage leveren in dit MOOI-project.

Deze partijen zullen onderverdeeld worden in deelconsortia afhankelijk van hun expertise (materiaal/dak/wand/vloer/impact). De kennisinstituten richten zich op en trekken de noodzakelijke kennisontwikkeling en staan in voor de kennisdeling naar de verschillende partijen en de partijen onderling.

Er zal onder andere onderzoek gedaan worden naar materiaalprestaties in functie van de tijd, brandgedrag, en bouwfysica; dit alles gericht op toepasbaarheid en opschaling. Het bieden van ondersteuning in monitoring en dataverwerking tijdens praktijktesten van partners hoort hier ook bij.

Productontwikkelaars en installateurs zullen dan met bovenstaande bevindingen en hun praktijkkennis een biobased isolatieproduct (dak, gevel/wand, vloer) of dienst (inmeten, design of installatie) (door)ontwikkelen naar de behoeftes van de markt. De co-makers en/of woningcorporaties zullen waardevolle input leveren over mogelijke tekortkomingen in de huidige concepten en locaties beschikbaar stellen die als demo kunnen dienen.

Resultaat

De focus van dit MOOI-project ligt op het (door)ontwikkelen van integrale verduurzamingconcepten voor vloer, wand en dak, met verantwoord gebruik van biobased isolatiematerialen.

Hierin is het belangrijk te weten waar we momenteel tegenaan lopen en hoe dit te verhelpen is (resultaat 1). Daarnaast is het van belang hoe deze relatief nieuwe materialen presteren in hun toepassing in de tijd en welk effect de manier van installeren hierop heeft (resultaat 2).

Factoren die de isolatiewaarde beïnvloeden, zoals:

• Materiaaleigenschappen
• Functiebehoud in de tijd en het verlengen ervan
• Vezeldimensie
• Installatie-eisen, -voorschriften en -techniek

zullen worden onderzocht. Goede monitoring en dataverwerking van deze isolatiematerialen in hun toepassing zal inzicht bieden in verdere productontwikkeling (resultaat 3-5).

Een laatste resultaat van dit onderzoek (resultaat 6) is het verkrijgen van LCA's, MKI en/of MPG-scores van biobased isolatiematerialen/-producten. De ambitie is om binnen drie jaar het TRL-niveau van de huidige biobased isolatietoepassingen te verhogen, maar ook nieuwe concepten te ontwikkelen die duurzaam na-isoleren sneller en goedkoper maken.