De levering van warmte en koude: van duurzame bron tot tevreden bewoner

Inleiding

De klimaatcrisis en de afhankelijkheid van aardgas zijn hedendaags een groot punt van aandacht. Een belangrijk onderwerp in dezen is het gebruik van aardgas voor de opwekking van energie en warmte. Om de afhankelijkheid van aardgas te beperken en de klimaatdoelstellingen te behalen, is het van belang dat we slim gebruikmaken van toekomstige duurzame warmtebronnen.

Warmtenetten

Een mogelijkheid om dit te realiseren is het aansluiten van bestaande en nieuwe woningen op (lokale) warmtenetten die gevoed worden uit duurzame warmtebronnen. Echter, er bestaat onder gebouweigenaren en bewoners veel weerstand tegen het aansluiten van hun woningen op deze warmtesystemen, omdat:

• Enerzijds de prijsvorming ondoorzichtig is.
• Anderzijds het wordt gezien als gedwongen winkelnering.

Commerciële warmteleveranciers

Op dit moment bestaan er commerciële warmteleveranciers die deze warmte-installaties financieren en exploiteren, waarbij hun klant – een vastgoedontwikkelaar – de keuze maakt om het gebouw aan te sluiten op een warmtenet. Met dit model hoeft de vastgoedontwikkelaar minder te investeren in de warmtevoorziening, wat het rendement op het te verkopen vastgoed verhoogt. Het gevolg is dat de uiteindelijke kapitaalslasten worden doorberekend aan de toekomstige bewoners om zodoende de investering te dekken via de Warmtewet. Omdat deze ontwikkelaars niet geconfronteerd worden met de uiteindelijke lasten voor de bewoners, wordt dit model in stand gehouden, ondanks dat de toekomstige bewoners er niet tevreden over zijn.

Doelstelling van het project

De doelstelling van het project is om, aan de hand van een haalbaarheidsonderzoek, te bepalen of de ontwikkeling van een maatschappelijk duurzaam warmtesysteem voor woningen en appartementen haalbaar is in de Nederlandse markt. Het uiteindelijke doel is om te bepalen of, en hoe de oplossing ontwikkeld kan worden en welk exploitatiemodel hiervoor geschikt is.

Technische haalbaarheid

De diverse technische warmteleveringsmogelijkheden dienen hiervoor in kaart te worden gebracht, zodat een weloverwogen inschatting kan worden gemaakt van de technische haalbaarheid en de inpassing hiervan in een maatschappelijk exploitatiemodel.

Bijdrage aan Kennis en Innovatieagenda

Als Voltgoed in staat is om het bovenstaande te ontwikkelen, dan draagt dit bij aan de Kennis en Innovatieagenda (KIA) Energie en Duurzaamheid. Het draagt specifiek bij aan de Meerjarige Missiegedreven Innovatieprogramma 4 (MMIP 4), die zich richt op duurzame warmte (en koude) in de gebouwde omgeving.

Sociaal en maatschappelijk oogpunt

Vanuit sociaal en maatschappelijk oogpunt bestaat er een uitdaging om ervoor te zorgen dat de energietransitie succesvol plaats kan vinden. Hiervoor is MMIP 13 opgesteld, welke zich richt op het creëren van een robuust en maatschappelijk gedragen energiesysteem. Het is namelijk van groot belang dat de transitie transparant en rechtvaardig is, met maximale steun vanuit de samenleving (MMIP 13). Binnen deelprogramma 2 (inclusieve energietransitie) wordt daarom ook de noodzaak aangegeven voor de ontwikkeling en gebruik van innovatieve vormen van participatie.

Onzekerheid van exploitatiemodellen

Omdat maatschappelijke warmte- en koude-exploitatiemodellen nog niet eerder zijn toegepast, en men nog zoekende is naar de technische mogelijkheden om de bebouwde omgeving op grote schaal te verduurzamen, is de uitkomst van een dergelijke oplossing onzeker. Daarom moet eerst onderzocht worden of het zowel economisch als technisch haalbaar is en zal voorafgaand aan de eventuele realisatie een haalbaarheidsstudie uitgevoerd worden.